Vliegveld Twente.

Waarschijnlijk was de eerste kennismaking met de luchtvaart in deze omgeving in 1785 toen een Fransman bij Oldenzaal een veelbesproken ballonvaart maakte.
In 1910 liet de de Belg Jan Olieslagers (zie ansichtkaart) Enschede en omstreken kennis maken met het vliegtuig een Bleriot.
Hij vloog vanaf een vliegveldje aan de Gronausestraat en half uurtje boven Twente.
Daarna wilden meerdere plaatsen een vliegveld. Hengelo had er twee, één aan de Wegtersweg achter café Bloemendaal en één op het Pruissische veld, dicht bij de plaats waar nu het FBK-stadion is.
In 1913 was er een tussenstop van Bernard de Waal in Hengelo met zijn Spin.
In 1921 werd een stuk heide tussen Enschede, Hengelo en Oldenzaal (nabij het dorpje Lonneker) geschikt gemaakt voor de vliegerij groot 400 bij 250 meter met een houten loods. In mei kwamen de gekochte vliegtuigen (uit Duitsland) aan.
In 1928 is door een groep Twentse industriëlen en ondernemers de NV Luchthaven Twente opgericht en op 28 augustus 1931 werd het Vliegveld Twente (800 bij 800 meter) officieel geopend door burgemeester Bergsma van Enschede .
Vanaf 1932 t/m 1939 was er een lijndienst met Schiphol.
In juni 1932 vloog de Graaf Zeppelin, onder commando van kapitein Lehmann, van Friedrichshafen naar Vliegveld Twente. Prins Hendrik, twee ministers en 34 andere passagiers mochten de reis, die via Groningen en de Afsluitdijk naar Rotterdam ging, meemaken. Dit evenement trok enorm veel toeschouwers. Ook de vliegfeesten die op Vliegveld Twente in de dertiger jaren werden georganiseerd trokken veel publiek.
In 1935 ging ook de Twentse Zweefvliegclub gebruik maken van het vliegveld. In 1936 vonden de nationale zweefvliegwedstrijden op Vliegveld Twente plaats. Anno 2010 is de Zweefvliegclub daar nog steeds.
In 1937 was er een grote militaire oefening op het burgervliegveld en in 1939 een grote legerdag.

    

In begin 1940 werd er besloten om het vliegveld te sluiten de Burgerluchtvaart was op dat moment niet meer lonend. Er kwam geen steun van de overheid en defensie had geen interesse. Op 5 april werd het burger Vliegveld Twente gesloten.
Toen de oorlogsdreiging serieus werd besloot de overheid om het vliegveld te vernietigen door het om te ploegen en te voorzien van diepe geulen zodat de Duitsers er geen gebruik van konden maken.
Toen de Duitsers de grens overstaken gaf kapt. Van der Wal opdracht aan serg. Olsmeijer om de hangars op te blazen. Toen de Duitsers kwamen was er van een bruikbaar vliegveld geen sprake meer.
Eind 1940 begonnen de bezetters met het aanleggen van de Fliegerhorst Twente. Er werden honderden militairen en duizenden Twentenaren ingeschakeld voor de aanleg. Grond werd in bezit genomen en de bewoners moesten verkassen. In totaal ging het om 1586 hectare. Landingsbanen, hangars, bunkers, beveiligingstorens, wachtgebouwen een mortuarium en onderkomens voor het personeel, waaronder het huidige Zuidkamp en het Bernardpark. 71 Boerderijen, 22 woonhuizen en 80 hectare bos sneuvelde. Na bijna een halfjaar was was het vliegveld vlieg klaar.
Het vliegveld kon door de Duitsers in gebruik worden genomen. Tijdens de oorlog zijn er meerdere onderdelen gelegerd geweest met verschillende soorten vliegtuigen. Op het eind van de oorlog werd het vliegveld door strategische gronden nog amper gebruikt. Eind maart 1945 is het vliegveld door de geallieerden enorm gebombardeerd.
Op 1 april 1945 namen de Engelsen het vliegveld na een kort gevecht over. Na een week was het weer operationeel en werd het de vliegbasis voor de geallieerden.
Op 1 november 1945 is het militaire vliegveld overgedragen aan de Nederlandse krijgsmacht.

31 maart 1946 is de officiële opening datum voor Vliegbasis Twenthe (nu met een h). Er waren tot 2007 o.a. de Gloster Meteor, de Lockheed T33, de Lockheed Starfighter NF- 104, de Northrop NF5 en de F-16 gestationeerd.
Het vliegveld was zo ingericht dat mede gebruik door burgervliegtuigen mogelijk was. Ondanks de strenge beveiliging in 50e- 60e jaren i.v.m. de koude oorlog. Fotograferen in de directe omgeving was ten strengste verboden en op detail landkaarten was het vliegveld terrein slechts als een vlek te zien.
In 1966 kwam het burgerluchtverkeer mede door de NLM pas echt op gang door een directe lijnverbinding met Schiphol in het begin 2 retourvluchten per dag en later zelf 5, met enkelen als tussenstop Groningen. Schiphol had i.v.m. met het beperkte aantal vliegbewegingen geen interesse meer in deze kleine vluchten. In 1985 is dit gestopt en nam Netherlines het over met 2 vluchten per (werk)dag. Hierna werd de dienst op Schiphol nog onderhouden door Twente Airlines, Base Airlines enF’Airlines.
Transavia had Caravelle-vluchten van Twente naar Mallorca. In 2005 werd een hoogtepunt bereikt met ca. 10 vakantiebestemmingen die wekelijks vanaf Twente werden aangevlogen.
Ook was er regelmatig zakelijk vliegverkeer met kleine privé jets.

    

In 2003 besloot defensie i.v.m. bezuinigingen dat Vliegbasis Twenthe dicht ging. De geplande sluitingsdatum was 31 december 2007. Op 7 december 2007 werd het terrein officieel overgedragen aan de Dienst Domeinen van het ministerie van Financiën waardoor na bijna 68 jaar een einde kwam aan militaire aanwezigheid op het vliegveld.

Anno 2010 is men bezig met de doorstart van het burgervliegverkeer op Vliegveld Twente. De grond komt in het bezit van de gemeente Enschede en de provincie Overijssel. Het huidige plan is een compacte burgerluchthaven in het groen waarvoor de gemeente Enschede zich heeft uitgesproken en waar ook binnen de provincie een meerderheid voor is.

Ondanks tegenwerking uit omliggende plaatsen, Duitsland, kleine politieke partijen en een cabaretier lijkt het er toch op dat er weer gevlogen gaat worden. Vooral voor de werkgelegenheid en de uitstraling van Twente zou dit een goede zaak zijn.

Sinds 30 maart 2017 is het vliegveld heropend voor privé- en zakenvliegtuigen en vliegtuigen die aan het einde van hun levensduur zijn en op Twente ontmanteld worden. Ook wordt het vliegveld gebruikt voor testvluchten met bemande en onbemande luchtvaartuigen. Het 'nieuwe' vliegveld gaat verder onder de naam Twente Airport.

Het gebied huisvest ook de Technology Base Twente. De provincie Overijssel en de gemeente Enschede wilden het terrein voor commerciële zakenvluchten gaan gebruiken maar de Europese Commissie besloot in 2014 dat staatssteun niet was toegestaan.

Hierop werd op het terrein gestart met een recycling-en-demontagebedrijf voor vliegtuigen 'Aircraft End of Life Solutions' (AELS).

In maart 2014 publiceerde staatssecretaris Mansveld een ontwerp-Luchthavenbesluit en publiceerde dagblad Tubantia een eerste artikel[6] over de gevolgen voor de omliggende natuur die de hoogtebeperkingen aangegeven in het ontwerp-Luchthavenbesluit met zich mee zouden brengen. Landschap Overijssel bracht in kaart dat er circa 840 hectare bos zou moeten worden gekapt, wat leidde tot hevig protest.

Sinds 2016 is het zuidelijk deel van het terrein open voor publiek en onderdeel van het landelijke natuurnetwerk geworden.

In 2017 is het vliegveld officieel heropend en heet sindsdien Twente Airport. Er kunnen door de week zakenvluchten plaatsvinden en van vrijdag t/m zondag is het open voor privévliegtuigen en is een zweefvliegclub actief. Incidenteel landen grote toestellen op het vliegveld om te worden ontmanteld. Ook het Ministerie van Defensie gebruikt het terrein af en toe nog voor gecombineerde oefeningen.




Voor gedetailleerde informatie over het militaire gebruik zie:
Onder Twentsche vleugels door Rien Tiehatten en
Van Grasmat tot Fliegerhorst door C. Cornelissen